Tehdit oluşturan bir
şeyin kokusunu algılamak ve ona karşı tepki gösterme becerisi, insanların ve
tüm memelilerin hayatta kalabilmesi için var olan şeydir. İsveç’teki Karolinska
Enstitüsü’nde araştırmacılar, eşi benzeri olmayan bir tekniği kullanarak olağan
tehlike olan kokuyu algıladığında beynin Merkezi Sinir Sistemi’nde neler
meydana geldiğini araştırdılar. PNAS dergisinde yayınlanan çalışma, kokusu hoş
olmayan negatif kokuların kokusu hoş olan pozitif kokulardan önce beynimizde
işleme alındığını ve bunun fiziksel olarak vücudumuzu tetiklediğine işaret
ediyor.
Araştırmanın önde gelen yazarı, Karolinska Enstitüsü’ndeki
Kliniksel Nörobilim Departmanı’nda Araştırmacı olarak görev yapan Behzad
Iravani konuyla ilgili şunları söyledi: ”Hoş olmayan kokuları insan beyninin bir
tehlike olarak algılaması uzun süredir bilinçli, idraksal bir süreç olarak
biliniyordu. Üzerinde çalıştığımız
araştırma ilk kez bizlere bunun beynimizde bilinçsiz ve son derece hızlı bir
biçimde oluştuğunu kanıtlıyor.”
Karolinska Enstitüsü’ndeki araştırmacılar ilk kez kokuları
işlemden geçiren, beynin hareket ve kaçınma davranışından sorumlu olan kısmına
sinyaller gönderen “Koku Alma Soğanı” olarak bilinen bölgenin sinyallerini
ölçen bir metodu geliştirdiler. Sonuçlar, katılımcılar üzerinde yapılan 3
araştırmaya dayandı. Katılımcılardan 6 ayrı kokuyla ilgili olan deneyimlerini
derecelendirmeleri istendi. Kokulardan bazıları pozitif, bazıları negatif
kokulardı. Onlar derecelendirme yaparlarken verdikleri tepkilerden Koku Alma
Soğanı’nın Elektrofizyolojik aktivitesi ölçüldü.
Araştırmanın ikinci yazarı, Karolinska Enstitüsü’nde
Kliniksel Nörobilim Departmanı’nda Doçent Dr. olan Johan Lundström, konuyla
ilgili şöyle konuştu: “ Koku Alma Soğanı, 300 m. civarındaki negatif kokulara
karşı çok hızlı tepki veriyor ve beynin Motor Korteks’ine direkt sinyal
yolluyor. Sinyal, kişinin beyninin bilinçsiz bir şekilde o kokudan ve o kokuya
neden olan merkezden uzaklaşmasını sağlıyor. Araştırma sonuçlarımız gösteriyor
ki, koku duyumuz yakın çevremizdeki tehlikelerden bizleri koruyan en önemli
becerimiz. Bu becerimiz de, beynimizde görsel ve işitsel duyularımızdan daha
bilinçsiz bir şekilde meydana geliyor.
https://www.sciencedaily.com/releases/2021/10/211014100139.htm’den alıntı yapılarak çevrilmiştir.
Çeviren: Esin Tezer
