KARŞILIKSIZ VEREN BEYİN

Yeni bir çalışma; beyindeki kan akışı değişimlerini ölçen Fonksiyonel Manyetik Rezonans İmajlama'yı (fMRI) kullanarak  beyin bölgeleri arasındaki bağlantı farklılıklarının kişinin empati kurarak karşılıksız verici olan biri mi, karşılık bekleyerek verici olan biri mi, ya da bencil biri mi olduğunu tahmin edebildiğini iddia ediyor.  

 
Deneyde, 34 bayan katılımcı iki gruba ayrıldı. Deney şöyle gerçekleşti: Empati kurarak karşılıksız verici olan kişiler elektrik şoku yediler. Karşılık bekleyerek verici olan kişiler ise para vererek daha az elektrik şoku yiyeceklerine inanan kişilerdi.

Empati grubunda olanlar, bir aktörün acı veren elektrik şoklarını yediğine şahit oldular ve kendileri de aynısını deneyimlediler (bunun acı verdiğini anladılar). Karşılık bekleyerek verici olan grupta ise katılımcılar, parayı ödeyen aktörlerle aynı gruptaydı. Böylelikle daha az elektrik şoku yediler (aslında her iki grup da aynı sayıda elektrik şokunu yedi!!!). Daha sonra beyinleri tarandı. Tarama esnasında katılımcılardan bir miktar parayı kendi aralarında ve bir diğer kişiyle paylaşmaları istendi. Empati kurarak karşılıksız verici olan grupta parayı alan bir diğer kişi bazen elektrik şoku yediğini gördükleri bir partnerdi.  Karşılık bekleyerek verici olan grupta ise kişi bazen katılımcıya daha az elektrik şokunu yemek için para ödeyen partnerdi. Diğer zamanlarda, katılımcıların nakit parayı kendileri ve ne elektrik şoku yiyen ne de hoş davranışı olan biri arasında (nötr katılımcı arasında) bölüştürmeleri istendi. Böylelikle araştırmacılar, deneyin birinci kısmına dayanarak katılımcıları empati kurarak karşılıksız verici olan ve karşılık bekleyerek verici olan biri olarak ayırabildi. Deneyin ikinci kısmında da bu katılımcıların arasındaki bencil kişileri belirlemek için katılımcıların parayı bölüştürme şekline bakıldı.  
 

Sürpriz olmayan bir şekilde ilk analiz, katılımcıların genellikle nötr partner yerine empati kurarak karşılıksız verici olan ve karşılık bekleyerek verici olan partnerlere daha çok para verdiklerini gösterdi. Her iki grup da eşit şekilde cömertti. Kendilerine hep başkalarından daha fazla para ayıranlar "bencil" olarak adlandırıldı. Fakat bu, sadece bir başlangıçtı. Araştırmacılar daha derin bir anlayışa sahip olmak için karmaşık ve sofistike  bir takibi uyguladılar. Araştırmacılar acıdan öğrenme zorluğuna kadar bir çok fonksiyonun merkezi olarak bilinen Anterior Singulat Korteks'teki aktivitenin zamanlamasına, uyarılma ve duyguyla ilişkili olan Anterior İnsula Korteks ve ödüllendirme, öğrenmeyle ilişkili olan Ventral Striatum'a bakarak bu alanlar arasında bilginin nasıl geçtiğinin modellerini oluşturdular. Daha sonra da bir bilgisayar algoritması bu modellere dayanarak kişinin  vericiliğinin empati kurarak karşılıksız olduğunu mu  yoksa karşılık bekleyerek mi olduğunu tahmin etmeye çalıştı.

Empati kurarak karşılıksız verici olan kişilerde Anterior İnsula (duygu ve uyarılma) ve Ventral Striatum (ödüllendirilme), ortalama olandan daha düşük bir bağlantı gösterdi; karşılık bekleyerek verici olan kişilerde ise bu bölgeler arasında artan bağlantı görüldü.  Bağlantı, bu bağlamda  bir bölgenin bir diğeriyle "nasıl konuştuğu" gibi tasavvur edilebilir. Bu alanların fonksiyonu kapsamlı bir şekilde bilinse bile, bağlantıdaki değişimlerin anlamını yorumlamak hâlâ zordur. 

Sonuçlar "bencil" veya "verici" insan olarak sınıflandırılmış olanların beyinleri arasında da farklılıklar olduğunu gösterdi. Bencil kişilerin beyinlerinde Anterior Singulat Korteks'le Anterior İnsula arasında ortalama bağlantıdan daha az bir bağlantı olduğu görülürken; verici olan insanların beyinlerinde ise bu alanlardaki bağlantının arttığı gözlemlenmiştir.

http://www.sott.net/article/313772-Brain-scan-may-reveal-if-you-are-a-true-altruist-or-driven-by-self-interest'den alıntı yapılarak çevrilmiştir.

Çeviren: Esin Tezer