St.Louis'deki Washington Üniversitesi
Tıp Okulu'nun Psikiyatri bölümü başkanı Charles F. Zorumski, bu soruya şöyle
yanıt veriyor:
"Doğrusunu söylemek gerekirse, bir kişinin sarhoş olması ve ne yaptığını hatırlamaması
mümkündür. Bu hal "bilinç kaybı" veya, başka bir deyişle "hafıza
kaybı" olarak adlandırılır. Bilinç kaybı esnasında bir kişi kendisinden
geçmiş bir vaziyettedir ama uyanıktır ve sohbet etmek veya araba sürmek gibi
anlamlı gözüken şekillerde etrafıyla iletişim halindedir. Sarhoşluk devresinden sonra, genelde bir
sonraki günde, kişi sarhoş olduğu zamandaki olayları ya hiç hatırlamaz ya da
onların çok azını hatırlar. Bu durumda olmak bazen bilinmeyen ve güvenilir
olmayan bir yerde uyanma, kişisel eşyalarını kaybetme veya terbiyesiz
davranışlar sergileme gibi felaket getiren sonuçlara yol açabilir!"Bilinç kaybı", nöral seviyede ise ileriye dönük bellek kaybı devresidir. Bu, şu manaya gelir: Kişinin yeni hatıraları oluşturma yeteneği azalmıştır. Kişi yakın zamanda öğrenilen bilgiyi unutmasa da, sarhoşken olan bazı gerçekleri hatırlamakta zorlanmaktadır. Buna rağmen, kişinin ayıldığında hafızası ve yeni bir bilgiyi öğrenme yeteneği daimi olarak etkilenmez.
Alkolün veya etanolün (etil alkol) hafıza kaybına nasıl neden olduğu tamamen anlaşılamamıştır. Bununla birlikte alkolün, "uzun-süreli potansiyelizasyon (LTP)" olarak adlandırılan beyin hücrelerindeki bir işleme, bilhassa da Hipokampus'teki hafıza oluşumunun altında yatan hücresel mekanizmaya zarar verebileceği açıktır.
LTP'ye ve öğrenmeye zarar vermek için, potansiyel olarak geçici hafıza kaybına yol açmak için gereken alkol miktarı çeşitlilik gösterebilir. Önemli faktörler, tüketilen alkolün türü ve miktarını içerir. Yüksek potansiyelli içecekler daha kötüdürler. Hangi alkolün tüketildiği oran da önemlidir, hızlı tüketimle daha çok problem doğar. Bu faktörler, beyinde alkol seviyelerinin ne kadar hızlı yükseldiğini ve hafıza oluşumuna nasıl zarar verdiğini etkiler.
Sürüngenler üzerinde yaptığımız çalışmalarımızda Hipokampus'taki LTP'yi durdurmak; bir kişinin sarhoş olması için gereken miktarın 3 katı kadar olan tehlikeli seviyedeki alkolü gerektirdi. Bununla beraber, alkol dışında ilaçların da LTP'yi etkileyebileceğini belirtmekte fayda var. Bu ilaçlar alkolle birleştiklerinde, alkolün daha düşük yoğunluğunda hafıza kayıplarına neden olabilirler. Benzodiyazepinler, zanaks, valium gibi bilinen sakinleştiriciler ve popüler uyku ilacı Ambien de dahil, beyinde aynı şekilde etki gösteren ilaçlar da kendi başlarına hafıza kaybına neden olabilirler.
Hafıza kayıplarıyla ilgili tehlikeler göz önünde tutulacak olursa, hafıza kaybını önlemenin en iyi stratejisi; aşırı alkol tüketiminden ve alkolü diğer nero-aktif (sinir dokusunu uyaran) ilaçlarla birlikte almaktan uzak durmaktır."
http://www.scientificamerican.com/article/will-heavy-drinking-really-cause-forgetfulness/'den
çevrilmiştir.
Çeviren: Esin Tezer
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder