Beyin hücrelerinin yeni bir topluluğu, eski hatıraları saklamaya uğraşan biri için ihtiyaç duyulan en son şey olabilir! Bugün Science'da yayınlanan bir araştırma, beynin hafıza oluşumunu içeren bölgesi Hipokampus'da yeni oluşan nöronların daha önceki öğrenilen bilgiyi yerinden söküp atabildiğini ileri sürüyor. Çalışma, çocukluk anılarını hatırlamanın neden bu kadar zor olduğunun ipuçlarını verebilir.
Toronto, Kanada'daki Sick Children Hospital'da eşi Paul Frankland'le birlikte çalışmayı yürüten nöro-bilim adamı Sheena Josselyn,“Sonuç, başlangıçta bizim için çok şaşırtıcıydı. Pek çok insan yeni nöronların daha iyi bir hafıza manasına geldiğini düşünür" diyor.
İnsanların, farelerin ve çeşitli memelilerin yeni nöronları başlangıçta hızlı, ama yaşlandıkça gitgide daha yavaş bir şekilde, yaşamları boyunca artar. Araştırmacılar yakın bir zamanda öğrenmeden önceki Nöral Proliferasyonun (Nöral Çabuk Çoğalmanın) yetişkin farelerdeki hafıza oluşumunu geliştirebildiğini gösterdiler. Fakat en yeni araştırma, bilgi öğrenildikten sonraki nöron artışının o hatıraları aşındırdığını gösteriyor.
Josselyn, ne kadar mantık dışı gözükse de; nöronların bu karışıklığa sebebiyet veren rolünün bir anlam taşıdığını söylüyor. O, bazı teorik modellerin böyle bir etkiyi tahmin ettiğine işaret ediyor. Josselyn, “Daha fazla nöron, gelecekte yeni hatıraları öğrenmedeki kapasiteyi arttırır. Fakat hafıza bir devreye bağlıdır, bu sebeple bu devreye ilavede bulunursanız, o devrenin bozulması bir anlam ifade eder” diyor. Josselyn, yeni eklenmiş nöronların eski hatıraları ortadan kaldırmada ve yenilerine yol açmada yararlı bir role sahip olabileceğini söylüyor.
Unutma Eğrisi
Araştırmacılar yeni doğmuş ve yetişkin fareleri tekrarlı elektrik şokunu aldıkları bir çevreden korkmaları için eğiten koşullandırmalı bir görevde test ettiler. Tüm fareler görevi hızlı bir şekilde öğrendiler ama ele alındığında, bebek fareler negatif deneyimi eğitimden sonra sadece bir gün için hatırladılar; yetişkin fareler ise negatif deneyimi birkaç hafta boyunca unutmadı.
Bu farklılık, nöral proliferasyondaki farklılıklarla ilişkili gibi gözükmekte. Josselyn ve ekibi, öğrenmeden sonra yeni nöronların gelişimini saklayan hafızanın sürekliliğini yeni doğmuş farelerde genetik ve kimyasal olarak arttırabildiler. Ve yetişkin farelerde, nöron proliferasyonunu arttırdığı bilinen bir aktivite olan dört ila altı haftalık düzenli egzersiz yakın zamanda öğrenilen korkunun sürekliliğini azalttı.
Josselyn; genetik ve kimyasal manipülasyonların insanlara kolaylıkla uygulanamadığını, bundan dolayı da bulguları insanlarda aramanın zor olacağını söylüyor. Ama hem fareler hem de insanlar "İnfantil Amnezi (Çocukluk hafıza kaybı)" na, ya da ilk hayat deneyimlerini unutma diye telaffuz edilene sahipler. Josselyn, pek çok genç hayvandaki hızlı Nörojenez'in (Hücre doğumunun) canlı türleri üzerindeki fenomeni açıklamaya yardımcı olabileceğini söylüyor.
Araştırmacılar, ikisi de farelerden daha uzun gebelik dönemine ve buna bağlı olarak da doğumdan sonra azalmış beyin gelişimine sahip olan hint domuzları ve şili kemirgenlerinde öğrenilmiş korkuyu incelediler. Bebek deguslar (şili kemirgenleri) ve hint domuzlarının İnfantil Amnezi'leri yok, fakat araştırmacılar onun nöron artışını egzersiz veya ilaçlar yoluyla arttıran hayvanlar üzerindeki etkilerini kopya edebildiler.
Grupla birlikte ayrı bir projede birlikte çalışan, fakat şu anki çalışmada katkısı bulunmayan Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nde bir nöro-bilim adamı olan Karl Deisseroth, " Bu inanılmaz derecede çarpıcı. Genetik ve farmakolojik girişimlerden davranışsal girişimlere, melez canlı türlerinin karşılaştırmalarına kadar her şeyi kapsadılar" diyor. Josselyn'in imâ ettiği sayısal modeli 2005'de yayınlayan Deisseroth, fikrin kuvvetli deneysel geçerliliğini yaklaşık on yıl sonra görmek için heyecanlandığını söylüyor.
Boston'daki General Hospital'da nöro-bilim adamı olan Amar Sahay, kendisininki dahil en eski çalışmanın hafıza oluşumundan önceki Nörojenez'in etkileri üzerine odaklandığını söylüyor. Öğrenmeden sonra ne olduğunu inceleyen en yeni çalışma; Nörojenez ve Uzun-dönemli hafıza yönetimi arasındaki ilişkinin daha eksiksiz bir resmini tasvir ediyor. Sahay, “Bu çok heyecan verici bir çalışma" diye söylüyor.
Çeviren: Esin Tezer
http://www.scientificamerican.com/article/new-brain-cells-erase-old-memories/
