Bilim ve Din

Bilim ve Din

12 Şubat 2019 Salı

Oruç Tutmak Metabolizmayı Hızlandırıyor


Oruç tutmak kilo vermeye yardımcı olabilir; fakat yeni bir araştırma, oruç tutmanın insan metabolik aktivitesini de arttırdığını, antioksidanları oluşturduğunu ve yaşlanmanın bazı etkilerini ortadan kaldırdığını ileri sürüyor. Okinawa Bilim ve Teknoloji Lisansüstü Üniversitesi (OIST) ve Kyoto Üniversitesi'ndeki bilim adamları, oruç tutarken artış gösteren 30 maddeyi ve oruç tutmanın sağlığa olan çeşitli yararlarını belirlediler. Bu maddeler daha önce hiç belirlenmemişti. 

Prof. Mitsuhiro Yanagida tarafından yönetilen araştırma tezinin baş yazarı olan, OIST G0 Hücre Birimi'nden Dr. Takayuki Teruya, "Uzun yıllardır yaşlanma ve metabolizma üzerine araştırma yapıyoruz, oruç tutmanın bilinmeyen sağlık yararlarını araştırmaya karar verdik. Umulanın aksine, oruç tutmak metabolik aktivasyonu aktif bir şekilde arttırıyor" şeklinde konuştu. 

Çalışma, 29 Ocak 2019'da Scientific Reports dergisinde yayınlandı. Araştırma; dört oruç tutan kişinin kanı, plazması ve kırmızı kan hücrelerinin analizini sundu. Araştırmacılar metabolitlerin; yani organizmaların enerjisini ve büyümesini sağlayan kimyasal süreçler sırasındaki maddelerin değişim seviyelerini monitörlediler. Sonuçlar 44 metaboliti gözler önüne serdi. Buna 58 saatlik oruç tutmanın sonunda denekler arasında 1.5 ila 60 katı artan, daha önce hiç fark edilmemiş 30 tane metabolit de dahildi. 

Metabolitler, Mekanizmanın ve Sağlığa Olan Etkilerinin İpuçlarını Veriyorlar
İnsan vücudu, müsait olduğunda karbonhidratları hızlı bir şekilde enerji olarak kullanmaya yatkındır. Karbonhidratların yokluğunda vücut alternatif enerji depolarını yağmalamaya başlar. Bu "yedek enerji" hareketi, metabolitler olarak bilinen bütiratlar, karnitinler ve dallı zincirli amino asitlerde iz bırakır. Bu iyi bilinen yedek enerji göstergeleri (markers) ise oruç tutma esnasında artış gösterirler. 

Fakat oruç tutma yedek enerji kullanma etkisinden çok daha fazla etkilere sahip görünüyor. Araştırmacılar, insan kanının kapsamlı analizini yaptıklarında hem oruç tutma göstergelerini hem de daha fazlasını buldular. Örneğin, araştırmacılar   karbonhidratların, proteinlerin ve lipitlerin kimyasal bağlarında saklanan enerjiyi salgılayan organizmaların bir işlemini, sitrik asit döngüsü tarafından üretilen maddelerde toplu artışı keşfettiler. Gösterge artışı, oruç tutarken her hücreyi idare eden minik güç merkezlerinin (power house) yoğun çalışma halinde olduğunu ileri sürüyordu. 

Oruç tutmanın ayrıca gen ifadesi ve protein sentezinde anahtar rol oynayan kimyasal maddeler olan pürin ve pirimidin metabolizmasını iyileştirdiği gözükmüştür. Bulgular, oruç tutmanın proteinlerin inşa ettiklerini ve onların fonksiyonlarını yeniden programlayabileceğini ileri sürüyor. Değişim, hücrelerdeki dengeleşimi (homeostaz) arttırabilir veya çevresel etkilere tepki olarak onların gen ifadelerini yeniden düzenleyebilir. 

Metabolize edilmiş olduğunda, pürin ve pirimidin de vücudun antioksidan üretimini arttırabilir. Ergotiyonein ve karnosin gibi birçok antioksidanın 58-saatlik çalışma süresi boyunca önemli ölçüde artış gösterdiği keşfedilmiştir. Antioksidanlar hücreleri metabolizma esnasında üretilen serbest radikallerden korur. "Heksoz monofosfat yolu" diye adlandırılan metabolik yol ürünleri de oksitlenmenin (oksidasyon) zararlı etkilerini alırlar ve oruç tutma esnasında sadece plazmada arttıkları gözlemlenmiştir. 

Çeviren: Esin Tezer
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190131113934.htm'den alıntı yapılarak çevrilmiştir.