Bilim ve Din

Bilim ve Din

7 Ağustos 2019 Çarşamba

Epifiz Bezi'nin Gizemli Gücü



Son yıllarda Hollywood, Silikon Vadisi'nden ve başka yerlerden heyecan arayan birçok insan 'Ayahuasca inzivası' diye anılan bir ayinde yer almak için Güney Amerika'ya seyahat ediyor.  Amaçları ise, 'Banisteriopsis caapi' adlı sarmaşıktan yapılan demlenmiş karışımı içme seremonisine katılmak. Bu karışım, yerel halk tarafından geleneksel olarak kutsal dini seremonilerde kullanılıyor. Ayahuasca bitkisinden içen kişilerin birçoğu 'yaşam değiştirici' olarak tasvir ettikleri kısa-süreli halüsinojik olayları yaşıyorlar. Bu hayal gördüren (psikedelik) görüntülerden sorumlu olan aktif madde ise DMT (Dimetiltriptamin) olarak adlandırılan bir molekül.  İlk kez Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi ekibi tarafından yönetilen bir araştırmada DMT'nin memeli beyninde doğal olarak oluşan bir molekül olduğu keşfedildi. Bu buluş, DMT molekülünün insan beyni üzerindeki rolünü keşfetmek için atılan ilk adımdı.

17.yüzyıl filozoflarından Rene Descartes; beynin merkezinde yer alan küçük çam-kozalağı şeklindeki organ olan Epifiz Bezi'ni "Ruhun oturduğu yer" olarak adlandırdı. Bazıları tarafından "Üçüncü Göz" olarak bilinen Epifiz Bezi, keşfedildiğinden beri gizemini korumaktadır. Bilim adamları, şimdi onun  günlük ritim (sirkadiyen saat) veya bedenin içsel saatini ayarlamada önemli rol oynayan melatonin hormonunun üretiminden sorumlu olduğunu biliyorlar. Moleküler ve Bütünleştirici Fizyoloji Departmanı'nda doktor olan Jimo Borjigin'in öğrettiği kurstaki notlarını incelemesi bir konuda onu aydınlattı: Pek çok kişi hâlâ Epifiz Bezi'nin gizemli gücüne inanıyordu! Bu fikre, New Mexico Üniversitesi Tıp Okulu'nda doktor olan araştırmacı Rick Strassman'ın çalışmalarından hazırlanan bir belgesel film ilham verdi. 1990'lı yılların ortalarında araştırmacı Strassman, insanlar üzerinde bir dizi deney yaptı. İnsan denekler üzerine şırıngayla DMT molekülü enjekte edildi ve daha sonra da onlara vücutlarında ne hissettikleri soruldu. Bu deney hakkında hazırlanan belgesel filmde Strassman, Epifiz Bezi'nin DMT'yi ürettiğini ve salgıladığını iddia etti. Dr. Strassman, Dr. Borjigin'e deneyinin hâlâ bir hipotez olduğunu söyleyince de birlikte çalışmaya karar verdiler.  

Araştırmacılar; Epifiz Bezi vasıtasıyla farelerin beyinlerine yerleştirilen mikrodiyaliz boru sistemi işlemini kullanıp, üzerinde analiz yapılan örneği topladılar ve DMT'nin varlığını teyit ettiler. Deneyin sonuçlarını 2013 yılındaki bir tezde açıkladılar. Fakat, Borjigin bu sonuçtan tam tatmin olmamıştı. Bir sonraki deneyinde DMT'nin nasıl ve nerede sentezlenmiş olduğunu keşfetmeye karar verdi. Onun Master öğrencisi olan, tezin baş yazarı Jon Dean; 'Hücre İçi Hibridizasyon' diye bilinen bir işlemle deneyi gerçekleştirdi. İşlem, doku bölümündeki belirli RNA dizisinin yerini saptayan işaretlenmiş bütünleştirici DNA zincirini kullandı. Borjigin, sözlerine şöyle devam etti: "Bu teknikle, DMT'yi üretmesi gerekli olan iki enzimli beyin nöronlarını da keşfetmiş olduk! Ve onlar, sadece Epifiz Bezi'nde de değiller! Bu nöronlar, öğrenme ve hafıza da dahil üst seviye beyin fonksiyonları için önemli olan beynin diğer kısımları Neokorteks ve Hipokampus'ta da keşfedildiler!" Deneyin sonuçları Scientific Reports dergisinde yayınlandı.

Borjigin'in ekibinin çalışması, Ani Kalp Durması (Kardiyak Arest) yaşayan bazı farelerde DMT seviyelerinin arttığını gözler önüne serdi. İngiltere'deki araştırmacılar tarafından hazırlanan 2018 yılında yayınlanan bir tezde, DMT'nin insan bedenlerinin ruhlarından ayrıldığı ve başka bir âleme geçtiği algısını yaşatan  ölüme yakın deneyimlerin bir benzerine yol açtığı rapor edildi. Borjigin, beyinde doğal şekilde oluşan DMT seviyelerini ve bunun normal beyin fonksiyonlarındaki rolünü de araştırmak istiyor. Borjigin, sözlerini şöyle tamamladı: "DMT'nin beyne tam olarak ne yaptığını bilmiyoruz. Tek bildiğimiz şey, beyinde bu kimyasalı yapan nöronları keşfetmiş olmamız ve bunu da diğer monoamin sinir ileticilerinin (nörotransmiterların) seviyelerine benzer seviyelerde yapıyor olmaları." 

Çeviren: Esin Tezer
https://medicalxpress.com/news/2019-06-mystical-psychedelic-compound-brains.html'den alıntı yapılarak çevrilmiştir.