ALKOL ve BEYİN

Pek çoğumuz içki alışkanlığının dışarıdan gözüken belirtilerine şahit olmuşuzdur: Sendeleyerek yürümek, geveleyerek konuşmak ve hafıza kaybı. İçki içen insanlar denge sağlamada, karar vermede ve koordinasyonda sorun yaşarlar. Uyartılara yavaş tepki gösterirler, bu yüzden de alkollü araba kullanmak çok tehlikelidir. Tüm bu fiziksel işaretler, alkol beyni ve merkezi sinir sistemini etkilediği için meydana gelir.

Alkol, beyin kimyasını nörotransmitterların (sinir ileticilerinin) seviyelerini değiştirerek etkiler. Neurotransmitterlar; düşünce süreçlerini, davranışı ve duyguyu tüm beden boyunca denetleyen sinyalleri ulaştıran kimyasal habercilerdir.

Nörotransmitterlar  ya heyecan verici olurlar, yani beynin elektriksel aktivitesini uyarırlar veyahut da engelleyici olurlar, yani beynin elektriksel aktivitesini azaltırlar. Alkol, beyindeki engelleyici GABA nörotransmitter'ının etkilerini arttırır. GABA, alkoliklerde sıklıkla meydana gelen uyuşuk hareketlere ve geveleyerek konuşmaya yol açar. Alkol, aynı zamanda da uyarıcı glutamat nörotransmitterını engeller. Bu uyarıcıyı bastırma, bir bakıma fizyolojik yavaşlamaya neden olur. Beyinde GABA'nın artışı ve glutamatın azalmasına ilaveten alkol; beynin ödül merkezindeki dopamin kimyasalının miktarını arttırır, bu da içki içilirken zevk duygusuna yol açar.

Alkol, beynin farklı bölgelerini değişik şekillerde etkiler:

• SEREBRAL KORTEKS: Alkol; düşüncenin yönlendirildiği ve bilinç odaklı olunan bu bölgede davranışsal kısıtlama yapıcı merkezleri bastırarak kişiyi daha az çekingen yapar.  Alkol; gözlerden, kulaklardan, ağızdan ve diğer algılardan gelen bilgi süreçlerini yavaşlatır ve sağlıklı düşünmeyi zorlaştırarak düşünce süreçlerine engel olur.
• SEREBELLUM: Alkol, bu merkezin hareketini ve dengesini etkiler; bunun sonucunda da sendeleme, "zil zurna sarhoş olmuş" diye tabir ettiğimiz vücut dengesini kaybetme meydana gelir.
• HİPOTALAMUS ve HİPOFİZ BEZİ: Hipotalamus  ve Hipofiz bezi, otomatik beyin fonksiyonlarını ve hormon salgılanmasını koordine eder. Alkol, cinsel uyarılma ve performansı denetleyen Hipotalamustaki sinir merkezlerini bastırır. Cinsel dürtü artsa bile, cinsel performans düşer.
• OMURİLİK (MEDULLA): Beynin bu bölgesi nefes alma, bilinç ve vücut derecesi gibi otomatik fonksiyonları idare eder. Alkol, omuriliği etkileyerek uyku halini azaltır. Ayrıca, nefes almayı zorlaştırır ve düşük vücut ısısına yol açar bunlar da yaşamı tehdit ederler.

Alkol, kısa devrede insanların neler yaptıklarını unuttukları kısa-süreli şuur kayıplarına yol açar. Alkolün beyindeki uzun devreli etkileri ise daha da zarar vericidir!

http://science.howstuffworks.com/life/inside-the-mind/human-brain/alcoholism4.htm'den alıntı yapılarak çevrilmiştir.
Çeviren: Esin Tezer